به طور کلی ترجمه رسمی مدارک به دو دسته تقسیم می‌شود.

1. ترجمه مدارک از زبان‌های دیگر به زبان فارسی برای گرفتن تاییدیه وزارت علوم 

2. ترجمه مدارک تحصیلی وزارت علوم از زبان فارسی به زبان‌ها دیگر به صورت رسمی

در بخش اول این مطلب نحوه ترجمه مدارک از زبان فارسی به زبان‌های دیگر به طور کامل شرح داده خواهد شد.
مراحلِ کلی روند ترجمه مدارک دانشگاهی به شکل زیر است:

1. گرفتن مدارک از دانشگاه شامل دانشنامه، ریزنمره و برگه تسویه‌حساب
2. گرفتنِ تاییدیه مدارک
3. ترجمه مدارک
4. تایید مدارک توسط نهادهایی مثل دادگستری و وزارت خارجه
در ادامه روند ترجمه رسمی مدارک و هر کدام از مراحل ترجمه مدارک تحصیلی به طور مفصل شرح داده خواهد شد.

1-گرفتن مدارک از دانشگاه

شما به دانشنامه، ریزنمره و برگه تسویه‌حساب نیاز دارید. بعد از اتمام درس از دانشگاه، می‌توانید با توجه به روندهای خاص آن دانشگاه برگه دانشنامه و ریزنمره دوره را دریافت کنید. همچنین بعد از اتمام فرآیند تسویه حساب با دانشگاه، برگه نهایی تسویه حساب را نیز دریافت می‌کنید. روند گرفتن این مدارک با توجه به نوع دوره(روزانه، شبانه و …) و دانشگاه مورد نظر متفاوت است. اما توجه داشته باشید که دانشجویان دانشگاه‌های سراسری-روزانه به دلیل داشتن تعهد خدمت به مدت تحصیل ملزم به دریافت برگه “لغو تعهد خدمت رایگان” نیز هستند. برای دریافت برگه “لغو تعهد خدمت رایگان” با توجه به وضعیت تحصیلی و کاری باید یکی از راهکارهای زیر را انتخاب کنید:

1. سابقه کار ندارید:

با مراجعه به دانشگاه محل تحصیل و درخواست شما، دانشگاه هزینه تعهد شما را به صورت کامل محاسبه کرده و با پرداخت هزینه میتوانید برگه “لغو تعهد خدمت” را دریافت کنید.

2. سابقه کار دارید:

سابقه کار شما باید از مدت زمان تعهد بیشتر باشد در این صورت با ارائه نامه‌ای مبنی بر سابقه کار از بیمه یا … دانشگاه تعهد شما را لغو می‌کند. دقت کنید که سابقه کار همزمان با تحصیل محاسبه نمی‌شود و در صورتی که سابقه کار شما از تعهد کمتر باشد باید مابه‌التفاوت آن را به صورت وجه نقد به دانشگاه پرداخت کنید(مانند مورد اول)

3- برگه “عدم کاریابی”

برای دریافت این برگه باید 6 ماه از درخواست کار شما در کاریابی گذشته باشد و در صورتی که نتوانسته باشید کار پیدا کنید، می‌توانید با گرفتن برگه‌ای از اداره کاریابی و ارائه به دانشگاه بدون هزینه مدرک خود را آزاد کنید. نحوه دریافت برگه “عدم کاریابی” به صورت کامل در مطلبی با عنوان “چگونه گواهی عدم کاریابی دریافت کنیم” منتشر شده است. 

در صورتی که هنوز دانشجو هستید و درستان به اتمام نرسیده است دریافت ریزنمرات انگلیسی تا همان ترم از دانشاه و ارائه به دانشگاه مقصد ممکن است کارساز باشد و به دانشگاه مقصد بستگی دارد. اما برای خروج از کشور حتما باید مدرک توسط دارالترجمه رسمی ترجمه و توسط دادگستری یا … مهر زده شود. سفارتخانه‌ها عموما مدارک دانشگاه‌ را قبول نمیکنند.

2-تایید مدارک

قبل از ترجمه، مدارک باید توسط سازمان یا نهاد مربوطه تایید شوند. با توجه به نوع مدرک مربوطه شما باید به سازمان‌ها و نهاد‌های مختلفی جهت تایید مراجعه کنید.

1.  مدارک تحصیلی غیر پزشکی(صادره از دانشگاه‌های تابع وزارت علوم): برای تایید این مدارک باید با در دست داشتن دانشنامه، ریز نمره فارسی و برگه لغو تعهد خدمت(یا تسویه حساب) به وزارت علوم در ساعات کاری مراجعه کنید.
2.  مدارک تحصیلی پزشکی(صادره از دانشگاه‌های تابع وزارت بهداشت): برای تایید این مدارک باید با در دست داشتن دانشنامه، ریز نمره فارسی و برگه لغو تعهد خدمت(یا تسویه حساب) به وزارت بهداشت در ساعات کاری مراجعه کنید.
3.  مدارک تحصیلی صادره از دانشگاه های آزاد اسلامی: برای تایید این مدارک باید با در دست داشتن دانشنامه، ریز نمره فارسی و برگه لغو تعهد خدمت (یا تسویه حساب) به دفتر مرکزی دانشگاه در ساعات کاری مراجعه کنید.

3-ترجمه مدارک

پس از تایید مدارک باید آن‌ها برای ترجمه، در اختیار دارالترجمه رسمی قرار دهید. مدارکی که باید به دارالترجمه تحویل دهید شامل موارد زیر است:
1. ارائه اصل مدارک(اصل دانشنامه، ریز نمره و …)
2. ارائه فتوکپی از تمام مدارک به تعداد نسخه‌های ترجمه مورد نیاز
3. فتوکپی پاسپورت( بعضا الزامی نیست و در صورت نداشتن پاسپورت دقت کنید بعدا در هنگام دریافت آن دیکته‌ای که برای اسمتان انتخاب میکنید با دیکته دارالترجمه یکسان باشد.)

نکته: دقت کنید که دارالترجمه باید حتما رسمی باشد، و مهرِ مترجم رسمی روی همه مدارک زده شود تا دادگستری، سفارتخانه‌ها و … مدارک را تایید کنند.

4-تایید مدارک (دادگستری و وزارت خارجه)

نیاز به تایید دادگستری یا وزارت خارجه بستگی به نظرِ دانشگاه مقصد دارد. در صورت نیاز باید از این نهادها تاییدیه مدارک گرفته شود.

1- تایید دادگستری:

دادگستری وظیفه تایید مترجم را دارد. دقت کنید که قانونا فقط خود مترجم یا نماینده او حق دارد مدرک را برای تایید به دادگستری ببرد. در صورتی که خودتان اقدام به بردنِ مدرک میکنید باید دلیل قانع کننده‌ای دال بر فوریت موضوع ارائه دهید.( مثلا بلیط هواپیما یا …).
نکته: بهتر است تایید مدارک را به دادگستری بسپارید.

2- وزارت امور خارجه:

هر فردی می‌تواند مدارک خود را برای تایید به وزارت امور خارجه ببرد. وزارت امور خارجه جهت تایید ترجمه‌های رسمی هزینه تمبر و هزینه خدمات دریافت میکند که بسته به نوع مدرک و تعداد صفحات و … متفاوت است. البته بهتر است این فرایند را به دارالترجمه بسپارید تا هم در وقت و هرینه صرفه جویی شود و هم دچار سردرگمی مراحل اداری نشوید.

برای ترجمه مدارک دانشگاهی می توانید از اینجا اقدام نمایید